Gmail : chặn đường chinh phục người dùng sau 9 năm nhìn lại

Tháng 4/2004, hòm thư điện tử Gmail ra đời với dung lượng lưu trữ lên tới 1 GB - gấp 200 lần các dịch vụ khác thời đó - cùng cách xếp e-mail theo luồng (thread) thay vì hiển thị riêng lẻ, rời rạc.

Không ít người dùng Gmail thời kỳ đầu vẫn còn nhớ cảm giác lạ lẫm và vui sướng khi lần đầu tiếp cận dịch vụ vì khác với Yahoo Mail hay Hotmail, người ta chỉ có thể đăng ký tài khoản Gmail nếu nhận được thư mời (đến 2007 Gmail mới mở cửa cho đăng ký tự do).

Không những thế, hòm thư điện tử này mang đến cái nhìn đầy mới mẻ về dịch vụ e-mail. Không còn các thông báo hộp thư đầy, cần phải xóa bớt khi Gmail hỗ trợ tới 1 GB (tăng lên 2 GB năm 2005 và hiện là 10 GB). Không còn cảnh chờ đợi hệ thống tải toàn bộ trang web vì đây là một trong những dịch vụ tiên phong sử dụng tổ hợp công nghệ Ajax - được ví như phép thần của giai đoạn Web 2.0 (thay vì refresh toàn bộ trang, hệ thống chỉ tải thông tin được thay đổi còn giữ nguyên các phần khác, vì thế, khi duyệt một trang hỗ trợ Ajax, người dùng không bao giờ thấy cửa sổ trắng - blank - và biểu tượng đồng hồ cát, tạo nên các giao dịch trơn tru, nhanh chóng). Những trao đổi qua lại giữa cùng một hoặc vài người dùng với nhau được gom chung vào một luồng giúp người sử dụng không còn bị ngập trong các e-mail và cũng dễ hơn trong việc tra cứu... Vì thế, Gmail đã làm được một điều rất khó là thay đổi thói quen của người sử dụng web để trở thành dịch vụ e-mail số một thế giới, buộc các đối thủ khác như Yahoo Mail, Hotmail cũng phải thay đổi theo.

Trao đổi với Alex Gawley, Giám đốc quản lý sản phẩm Gmail, về chặng đường 9 năm phát triển Gmail:

Alex Gawley, Giám đốc quản lý sản phẩm Gmail.

- Gmail ra đời như thế nào và cách đây 9 năm, Google có nghĩ dịch vụ sẽ thành công lớn như bây giờ?

- Gmail có một sự khởi đầu khiêm tốn. Chúng tôi được truyền cảm hứng bởi phản hồi từ một người sử dụng rằng cô ấy cảm thấy rất mệt mỏi với việc vật lộn tìm các thư đã bị lãng quên từ rất lâu trong hộp thư. Thế là chúng tôi bắt tay xây dựng một phần mềm e-mail mới tích hợp công nghệ tìm kiếm của Google Search. Tới nay, chúng tôi đã thêm vô số tính năng như Priority Inbox, Video Chat và còn rất nhiều công cụ khác. Tất cả được thiết kế để giúp Gmail hữu dụng hơn.

- Gmail đã thay đổi khái niệm webmail ra sao?

- Tôi nghĩ ngay từ đầu, người dùng đã có thể nói rằng Gmail khác biệt so với các webmail phổ thông khác: được viết bằng Ajax với dung lượng hộp thư 1 GB - gấp 200 lần tiêu chuẩn chung thời ấy, lại được trang bị các tính năng chỉ có riêng trên Gmail như nối thư cùng chủ đề và khả năng lưu trữ.

Sau khi chúng tôi giới thiệu Gmail, thư rác lại là một vấn đề khó nhọc của người sử dụng. Chúng tôi đề ra mục tiêu phải lại bỏ được điều đó. Ngày nay Gmail đã thành công khi lọc được 99% thư rác. Chúng tôi còn thêm một vài tiện ích nho nhỏ như hỏi người dùng có quên đính kèm file hay không, tính năng "undo send" (hủy các e-mail vừa gửi đi trong vài giây) và thực hiện xác thực 2 bước... nhằm khắc phục các vấn đề trong giao tiếp hiện đại (gửi nhầm thư, bị ăn cắp mật khẩu). Sự phát triển Gmail luôn được định hướng bởi sự khát khao làm nên một công cụ giao tiếp đơn giản và hữu dụng.

- Gmail giữ vị trí thế nào so với các sản phẩm và dịch vụ khác của Google?

- Tôi có thể khẳng định rằng, trong con mắt của hàng triệu người sử dụng khắp thế giới, Gmail là một phần rất quan trọng của Google. Một trong những lợi ích của việc sử dụng Gmail là nó hoạt động liền một mảng với các sản phẩm Google khác như Google Drive và Google+. Lấy một ví dụ, bạn có thể chèn file lên tới 10 GB trong Drive trực tiếp vào e-mail hoặc theo dõi cập nhật của bạn bè dùng Google+ ngay trên hộp thư của bạn.

- Vì sao Google luôn tích cực cập nhật Gmail cả giao diện lẫn tính năng hơn nhiều hãng khác?

- Chúng tôi muốn Gmail phải trở nên càng hữu dụng càng tốt, có nghĩa chúng tôi lắng nghe từ người sử dụng và nghĩ về những cách mới để làm e-mail tốt hơn. Trên thực tế, nhiều sự cải tiến trên Gmail đến từ phản hồi và yêu cầu của người dùng.

Ví dụ, bạn nói bạn bị quá tải thông tin với quá nhiều e-mail và cần các công cụ để quản lý thư, chúng tôi phát triển tính năng Priority Inbox để giúp bạn sắp xếp và tổ chức e-mail (và chúng tôi vẫn đang phát triển các cách mới để nó trở nên dễ dàng hơn). Ngày càng nhiều người bắt đầu sử dụng e-mail trên thiết bị di động, chúng tôi đặt những mục tiêu để xây dựng các ứng dụng thú vị cho Android, iPhone và iPad. Thậm chí sau 9 năm, chúng tôi vẫn như đang bắt đầu và sẽ tiếp tục phát triển Gmail để làm nó nhanh hơn, đơn giản hơn và hữu dụng hơn cho người sử dụng.

Một ý tưởng giao diện Gmail của nhà thiết kế Paul Burke.

- Qua 9 năm, thay đổi nào của Gmail được ông đánh giá là mang tính bước ngoặt nhất?

- Câu hỏi này khó quá! Gmail đã phát triển nhiều đến nỗi rất khó để chọn ra một thứ. Ví như, khi Gmail được giới thiệu, việc webmail được xây dựng từ Ajax với 1 GB lưu trữ đã được coi là khái niệm lạ, ít người biết đến. Bản thân điều đó đã là một bước ngoặt đáng kể.

Nhưng tôi nghĩ sự thay đổi lớn nhất là Gmail hỗ trợ truy cập toàn diện. Ngày nay, bạn có thể sử dụng Gmail từ mọi loại thiết bị như máy tính, máy tính bảng hay điện thoại. Chúng tôi đã mở rộng bằng cách xây dựng các ứng dụng cho Android, iOS và thậm chí làm cho Gmail có thể hoạt động offline (không cần kết nối Internet).

- Google có khá nhiều công cụ dạng beta (thử nghiệm), trong số đó ông thích nhất tính năng nào?

- Chúng tôi "dogfood", nói nôm na là "nếm thử" mọi sản phẩm để có thể hiểu được mặt trong và ngoài của mỗi tính năng. Tính năng tôi thích nhất lúc này là soạn thảo thư kiểu mới vì nó giúp tôi làm nhiều thứ cùng lúc, như là cho phép tôi tham khảo các e-mail cũ nhanh chóng trong khi tôi vẫn đang viết thư (mà không cần mở thêm cửa sổ nữa). Hơn thế nữa, nó tích hợp các chức năng hữu dụng khác, ví dụ chèn file từ kho lữu trữ Drive trực tiếp vào e-mail.

- Tương lai của Gmail, và của webmail nói chung, sẽ diễn ra như thế nào?

- Webmail vẫn đang thay đổi và chúng tôi đang phấn đấu đáp ứng tốt hơn mong muốn của mọi người về e-mail. Ngày nay, những việc có thể làm với e-mail không chỉ loanh quanh đọc và trả lời thư. Gmail cung cấp dịch vụ tin nhắn, video chat tức thời, dịch vụ Drive và còn nhiều nữa. Chúng tôi muốn tiếp tục làm Gmail trở nên hữu dụng hơn và vì thế, chúng tôi sẽ tiếp tục lắng nghe những phản hồi từ người sử dụng.

Alex: "Cuộc trao đổi giữa các nhóm nhỏ hoặc đọc phản hồi của người sử dụng có thể nảy sinh các ý tưởng mới".

- Ông có thể mô tả một ngày điển hình của một kỹ sư phát triển Gmail?

- Rất tiếc sẽ khiến bạn thất vọng vì không có "ngày điển hình" cho kỹ sư phát triển Gmail cũng như nhân viên Google nói chung. Chúng tôi xây dựng các đội nhỏ và họ được trao quyền tự đưa ra các quyết định và làm việc nhanh chóng. Có nghĩa, bạn bắt đầu một ngày làm việc mà không có suy nghĩ bạn đang làm việc. Một cuộc trò chuyện ngắn hoặc đọc một vài phản hồi từ người sử dụng có thể nảy sinh ra một ý tưởng thú vị trong công việc. Vì thế, không có ngày nào giống ngày nào cả.

Nguồn : Thiet ke web iCreate.vn